#Bezpłatna Dostawa #Raty 0% #Bezpieczne Płatności
Witaj na blogu Design Town

Kochamy Design i uwielbiamy o nim pisać! Fascynują nas niebanalne wnętrza z wykorzystaniem przedmiotów będących klasykami światowego designu. Doceniamy naturalne materiały i pracę ludzkich rąk.

Tym blogiem chcemy Was inspirować i zachęcać do otaczania się wyjątkowymi przedmiotami.

Alicja

współzałożycielka Design Town
Blog

Bauhaus – styl, szkoła, architektura

Bauhaus to pojęcie, które pewnie wielokrotnie obiło Wam się o uszy. Ale niech każdy z nas odpowie sobie szczerze na pytanie, czy wiemy, co to ten Bauhaus jest? Szkoła, styl modernistyczny, architektura – gdzieś dzwoni, prawda? Na potrzeby tego wpisu zdecydowaliśmy się poszerzyć naszą wiedzę na temat Bauhausu, a dla Was przygotowaliśmy zbiór najważniejszy informacji i ciekawostek o jednej z pierwszych szkół designu! Gotowi na podróż pt. „Bauhaus w pigułce”? Zapraszamy na pokład!

Bauhaus – cechy cechów

W Europie okresu modernizmu zaczęto zwracać większą uwagę na ogromny potencjał sztuki użytkowej. Na rynku sztuki i architektury pojawiła się luka, którą należało wypełnić. Fuzja dwóch, znajdujących się w niemieckim Weimarze, instytucji – Akademii Sztuk Pięknych i Szkoły Rzemiosł Artystycznych – doprowadziła do powstania w 1919 roku szkoły o nazwie Bauhaus. Swatem w tym małżeństwie był niemiecki architekt Walter Gropius. Ideą funkcjonowania stworzonej przez niego uczelni miało być: „(...) zapewnienie usług doradztwa artystycznego dla przemysłu, handlu i rzemiosła” (cyt. „Design. Historia projektowania” Charlotte i Peter Fiell; *wszystkie pozostałe cytaty we wpisie pochodzą z tej książki).

Warto jednak wspomnieć, że ruchy w kierunku utylitaryzmu i uprzemysłowienia twórczości zaczęły pojawiać się w Niemczech jeszcze przed powstaniem Bauhausu, przed I wojną światową. Już wtedy na wzór dawnych cechów rzemieślniczych tworzyły się grupy i warsztaty sztuki stosowanej, których ideą było wprowadzenie sztuki na rynki przemysłowe. Efektem takich działań miało być pobudzenie gospodarki oraz zrewolucjonizowanie designu. Pierwsza tak duża, oficjalna szkoła sztuki użytkowej powstała jednak dopiero po zakończeniu wojny. Był to właśnie Bauhaus.

Znaczenie nazwy „Bauhaus”

Sama nazwa uczelni to odwrócone niemieckie słowo „Hausbau”, co tłumaczymy jako „budowa domu”. Gropius przekształcił ten zwrot, po to by brzmiał „Bauhaus”, czyli „dom budowy”. Pomysłowe i wymowne, w kontekście specyfiki działań tej instytucji! Istnieje także inna teoria, co do pochodzenia nazwy Bauhaus. W czasach średniowiecza w Niemczech działały tzw. „Bauhütte” – strzechy budowlane, czyli cechy, skupiające mistrzów różnych rzemiosł (murarzy, kamieniarzy, szklarzy itd.) zajmujących się budowlanką wieków średnich. Dlatego Bauhaus można określić jako cechy rzemieślnicze, kształtujące i szlifujące zdolności artystów według konkretnego programu na początku XX wieku.

 
Fotel insp. Wassily Chair
 
Fotel Bruno Rib zielony

Bauhaus – cechy i założenia szkoły

Szkoła Gropiusa dążyła do zmian w dotychczasowym sposobie nauczania w różnych dziedzinach twórczych. Uczelnia miała kształcić artystów wszechstronnie, czyniąc z nich jednocześnie doskonale wykwalifikowanych rzemieślników. Technologie produkcyjne w tych czasach ruszyły z kopyta, a Gropius upatrywał w tym szansy na upowszechnienie się sztuki w codziennym życiu. Miała w tym pomóc produkcja taśmowa. W szkole Bauhaus duży nacisk kładziono na wyrobnictwo i wzornictwo przemysłowe, a także na projektowanie. Z punktu widzenia filozoficznego na szkołę duży wpływ miały socjalistyczne poglądy jej założycieli.

 
Lampa stołowa Toulouse
 
Lampa stołowa Grzyb akrylowa biała

Bauhaus – program kształcenia

Nauka w szkole składała się z trzech części. Kurs wstępny obejmował wiedzę o zasadach kompozycji, teorii koloru i właściwościach materiałów. Opracował i nadzorował go szwajcarski malarz i teoretyk koloru Johannes Itten. Po przejściu pierwszego etapu studenci przechodzili do dwóch kolejnych, obejmujących warsztaty z obróbki materiałów (drewna, metalu, etc.), ceramiki, malarstwa, rzeźby czy projektowania przestrzennego. Dzięki połączeniu solidnej wiedzy teoretycznej oraz kształceniu umiejętności praktycznych, uczelnia mogła realizować cel, jakim była funkcjonalna sztuka w służbie społeczeństwu.

Guru Itten i rewolucja!

Ciekawostką jest, jak duże zamieszanie w murach Bauhausu poczynił wspomniany Johannes Itten. Malarz ten był osobą niezwykle charyzmatyczną. Był ortodoksyjnym wyznawcą mazdaizmu (religia perska), przechadzającym się po uczelni w karmazynowych szatach i z ogoloną niczym mnich głową. Miał on ogromny wpływ na studentów. Jego zajęcia przesiąknięte były mistycyzmem, włączały w siebie ćwiczenia oddechowe i gimnastykę. Obawy i kontrowersje budził nie tyle fakt, że Itten był ekspresjonistą, ale to, że jego zasady rozmijały się ze stylem Bauhausu, który zdecydowanie zwracał się w stronę konstruktywizmu. Działalność i wpływ Ittena zaczęły się wymykać spod kontroli. Itten został zmuszony do opuszczenia szeregów szkoły w 1923 roku, a Gropius musiał posprzątać bałagan, który zostawił po sobie kolega-ekspresjonista. Wprawdzie zatrudnił potem jeszcze kilku ekspresjonistów, takich jak Paul Klee czy Georg Muche, jednak szybko zrozumiał, że aby zachować swoje ideały „szkoła musi kłaść mniejszy nacisk programowy na indywidualną ekspresję twórczą, a większe na cele masowej produkcji. (…) dopasowując program nauczania do wymogów świata w coraz większym stopniu rządzonego przez technologię”. Zaczęto stosować racjonalne podejście do designu, organizowano dla studentów wycieczki do fabryk, aby mogli oni zapoznać się z kryteriami projektowania na potrzeby produkcji masowej. Pragmatyczne podejście zaowocowało stworzeniem takich perełek stylu Bauhaus jak: krzesło z listew Marcela Brauera, imbryk do herbaty Marianne Brandt czy lampa stołowa duetu Wagenfeld i Jucker.

 
Lampa stołowa Amarsa przezroczyste szkło czarny klosz
 
Lampa stołowa Amarsa przezroczyste szkło biały klosz

Dessau i Berlin – kolejne siedziby Bauhausu

Ze względu na socjalistyczny etos, jakim podszyta była działalność Bauhausu opozycja polityczna Weimaru doprowadziła do obcięcia dotacji dla szkoły. Rządowe fundusze obiecał za to burmistrz miasta Dessau, do którego w 1926 roku przeniosła się szkoła. Radni tego miasta byli zdecydowanie bardziej otwarci na doktryny szkoły, niż władza Weimaru. Wykazywali duże zrozumienie dla wartości, jaką było nauczanie wzornictwa przemysłowego. W nowym Bauhausie kładziono jeszcze większy nacisk na nauczanie teorii. „Projektowano (…) z rozmysłem dla produkcji przemysłowej na wielką skalę i świadomie lansowano estetykę maszynową”*. Po Walterze Gropiusie stanowisko dyrektora szkoły objął Ludwig Mies van der Rohe. Niestety, działalność szkoły w nowym kształcie nie trwała zbyt długo, bowiem w 1931 roku władzę w Dessau przejęli narodowi socjaliści, którzy w sierpniu 1932 roku wydali nakaz zamknięcia szkoły – placówki, która „dokonała przejścia od ekspresjonizmu do racjonalizmu w ciągu krótkich czternastu lat”*. Próbą ratowania Bauhausu było przeniesienie szkoły do Berlina. Placówka funkcjonowała wówczas jako prywatna szkoła van der Rohe. Ostatecznie, w 1934 roku zamknęli ją naziści.

 
Szezlong insp. Mr. Lounge
 
Fotel skóra naturalna insp. Mr. Loune Arm

Bauhaus – architektura

Budynki związane bezpośrednio z działalnością statutową szkoły zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Należą do nich siedziby Akademii Sztuk Pięknych oraz Szkoły Rzemiosł Artystycznych w Weimarze. Podobnie zresztą stało się z budynkami, które były wytworem założeń stylu Bauhaus. To np. wzniesione według projektów Waltera Gropiusa siedziba Bauhausu w Dessau oraz tamtejsze domy mistrzów szkoły. Istotne dla Bauhausu był także tzw. „wzorcowy dom”, czyli eksperymentalny Haus am Horn według planów Georga Muchego. Ten modelowy budynek miał być przykładem osiągnięcia „największej wygody przy największej oszczędności, dzięki zastosowaniu najlepszego rzemiosła i najlepszego zagospodarowania przestrzeni, pod względem formy, wielkości i artykulacji. Całe wyposażenie i elementy stałe domu zostały zaprojektowane i wykonane w warsztatach szkoły, w tym kuchnia projektu Marcela Breuera z nowatorskimi rozwiązaniami w postaci ciągłego blatu i wiszących na ścianach szafek”*. Inne budynki należące do architektury Bauhaus to m.in. Spichlerz w Dessau, Stalowy Dom w Dessau, dom w Chemnitz (Niemcy), czy dom przy Pine Street w Tel Avivie.

Podsumowując, styl Bauhaus wywarł ogromny wpływ na historię designu. Był rewolucyjną siłą, która odmieniła spojrzenie na projektowanie, funkcjonalność i użytkowość sztuki. Mamy nadzieję, że ten wpis przybliżył Wam historię i idee szkoły, a także, że enigmatyczne słowo „Bauhaus” zrzuciło z siebie wreszcie pelerynę tajemnicy!

*wszystkie cytaty z „Design. Historia projektowania” Charlotte i Peter Fiell, wyd. ARKADY, Warszawa 2015

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl